Zweedse Rabatdelen worden ook wel potdekselplanken genoemd. Potdekselen is het dakpansgewijs bedekken van gevels en wanden met planken. Door de bovenste plank over die eronder te potdekselen loopt het regenwater over de planken af. Onderaan komt dan een – smal – panlatje, om te zorgen dat de onderste plank ook schuin afloopt.
Zweeds Rabat is zo geconstrueerd dat iedere volgende plank vanzelf over de vorige valt: één uiteinde is dun, net als bij gewoon rabat. Alleen is de onderkant van de plank helemaal vlak, want de delen schuiven niet in elkaar. Dan wordt de plank na een of twee centimeter een stuk dikker, om dan langzamerhand weer dunner te worden. En zo valt iedere plank als vanzelf over de vorige heen.
Het is een mooie manier om hetzelfde effect te bereiken, zonder planken schuin over elkaar te hoeven leggen. De planken sluiten naadloos op elkaar aan. Ze zijn ook maatvaster dan gewone potdekselplanken.
Houtsoorten
Zweeds Rabat is in allerlei soorten en maten te koop. In vurenhout, lariks, red cedar, in rustiek zwart of vooraf geïmpregneerd. De houtsoorten hebben verschillende kleuren: licht, donker, grijs, rood, etc. Geïmpregneerd hout heeft vaak een groene glans.
Hard hout neemt minder vocht op dan zacht hout, omdat de structuur minder zacht is. In ons vochtig klimaat is red cedar heel geschikt, omdat het minder vocht opneemt. Zeker voor gevelbekleding is dat belangrijk.
Naast de dichtheid van het hout is ook de duurzaamheid een belangrijke factor. Het ene hout is ook beter bestand tegen schimmels, insecten en klimaatinvloeden dan het andere.
Waar ook veel gebruik van wordt gemaakt is douglashout. Dit hout heeft van nature een hoge duurzaamheid en sterkte. Het hoeft daarom niet geïmpregneerd te worden – met veelal schadelijke stoffen – en is derhalve vriendelijker voor het milieu. Het ziet er ook mooi uit. Na verloop van tijd wordt het grijs, wat u eventueel tegen kunt gaan met – milieuvriendelijke – olie of beits. Als u dat nodig vindt, tenminste.
De Douglasspar komt oorspronkelijk uit Noordwest-Europa, maar is de afgelopen decennia ook in West-Europa in groten getale aangeplant, met name in Duitsland en Frankrijk. In Nederland streeft Staatsbosbeheer er al jaren naar om het gebruik van inlands hout te doen toenemen. Dat hout zal in de toekomst voor een steeds groter gedeelte van de Douglasspar afkomstig zijn.
Toepassingen
Zweeds Rabat wordt van oudsher toegepast in gevelbekleding, maar wordt steeds meer gebruikt voor andere doeleinden, zoals bij de bouw van schuttingen, overkappingen, tuinkasten, blokhutten en buitenverblijven, waar een goede afwatering een groot pluspunt is. Het Zweeds Rabat kan geleverd worden in verschillende breedtes, variërend van 130 mm tot 175 mm, en in lengtes van 3 tot 5 meter. Voor nog bredere planken kan ook gebruik gemaakt worden van de ouderwetse manier van potdekselen, met rechte planken.
Er zijn dus veel mogelijkheden, en als u iets wilt (laten) bouwen waarbij een goede afwatering belangrijk is, is het de moeite waard om het gebruik van Zweeds Rabat te overwegen.